Klassieke Astrologie: de Tetrabiblos van Klaudios Ptolomaios

Er is geen enkel boek in de geschiedenis van de astrologie dat zo bekend is als het werk van Klaudios Ptolomaios, ook wel Claudius Ptolomeus / Ptolemeus geschreven. Ptolomaios was een Grieks astronoom, geograaf, wiskundige en muziektheoreticus. Hij leefde van 87 na Chr. tot 150 na Chr. in Alexandrië. Naast vele andere werken schreef hij onder andere de Almagest (een bijzonder uitgebreide behandeling van alle astronomische berekeningen) en de Tetrabiblos, hetgeen betekent: De Vier Boeken.

De Tetrabiblos is een van de weinige overgebleven geschriften uit de beroemde bibliotheek van Alexandrië die werd gesticht in de 3e eeuw voor Chr. en door diverse branden zeer veel van zijn materiaal verloor. Ook verwaarlozing en de komst van het Christendom deden een duit in het zakje voor de verdere verloedering van deze roemruchte bibliotheek.

Klaudios Ptolomaios geeft in de Tetrabiblos een uiteenzetting van de voornaamste zaken uit de astrologie. Hij doet dit op een universele manier, zonder meteen te vervallen in aforismen of strenge duidingsregels die bij andere klassieke werken vaak wel de kop op steken. Al in de Middeleeuwen werd dit boek de "bijbel van de astrologie" genoemd en voor elke astrologiebeoefenaar is dit boek een absolute must om te hebben en te bestuderen.

Alle grote astrologen die ná hem kwamen, zoals Porphyrius (3e eeuw na Chr.), Proclus (5e eeuw na Chr.), de Arabieren, Johannes Campanus (13e eeuw), Regiomontanus (15e eeuw), Cardanus (16e eeuw), Naibod (16e eeuw), Junctinus (16e eeuw), Johannes Kepler (16e eeuw), Morinus (16e eeuw), Lilly (16e eeuw), Placidus (17e eeuw), Culpepper (17e eeuw), Gadbury (17e eeuw), Flamsteed (17 eeuw), Raphael (19e eeuw), Alan Leo (19e/20e eeuw), Sepharial (19e/20e eeuw), Charles Carter (19e/20e eeuw), Marc Admund Jones (19e/20e eeuw), Dane Rhudyar (19e/20e eeuw) en vele andere astrologen uit de moderne tijd bestudeerden en/of vertaalden dit unieke werk van Ptolomeus.

De Griek Proclus (411-485 na Chr.) schreef een parafrase over de Tetrabiblos, een herschrijving van het oorspronkelijke werk met wellicht een andere schrijfstijl en andere termen. Het is deze parafrase van Proclus die het meest vertaald werd door latere vertalers zoals o.a. Whalley die het vertaalde naar het Latijn en ook Leo Allatius die het eveneens in Latijn vertaalde. De vertaling van J.M. Ashmand uit 1822, die begin 20e eeuw werd herdrukt bevat als brontekst de Latijnse tekst van Leo Allatius uit 1635 en twee Latijnse teksten, één uit Basel (1541) en een andere uit Perugio (1646).

Het is deze versie van Ashmand die ik zal gebruiken om in deze internetpagina een volledig overzicht te geven van de Vier Boeken en van elk van deze boeken, de afzonderlijke hoofdstukken. Waar u in de hoofdstuktitels een verwijzing ziet staan, daar zult u de door mij bewerkte vertaling in het Nederlands aantreffen, voorzien van afbeeldingen om bepaalde begrippen te verduidelijken. Ook zult u verwijzingen tegenkomen, die een groot artikel herbergen voorzien van voorbeeldhoroskopen e.d.

Dit is een groot project dat nog jaren gaat duren. Daarom zult u in het begin alleen maar hoofdstuktitels tegenkomen zonder verwijzing, of hier en daar een verwijzing. Ik hoop echter wel dat hiermee de belangstelling voor Ptolomaios' werk weer een nieuw leven wordt ingeblazen en, al studerende, zult u er achter komen dat de vele, vele volgers van de afgelopen eeuwen de Tetrabiblos als de grote oerbron hebben gebruikt.

Hoofdstuk	Onderwerp
1	Voorwoord
2	Kennis kan tot op zekere hoogte worden verkregen uit de astronomie
3	Dat voorkennis nuttig is
4	De invloed van de planetaire sferen
5	Benefics en Malefics
6	Mannelijke en Vrouwelijke planeten
7	Dag- en Nachtplaneten
8	De invloed van de positie ten opzichte van de Zon
9	De invloed van de Vaste Sterren
10	De Noordelijke Constellaties van de Zodiak
11	De Zuidelijke Constellaties van de Zodiak
12	De Jaarlijkse Seizoenen
13	De invloed van de Vier Hoekhuizen
14	Tropische, Equinoctiale, Vaste en Dubbeltekens
15	Mannelijke en Vrouwelijke Tekens
16	Onderlinge Configuratie van de Tekens
17	Tekens die bevelen en die gehoorzamen
18	Tekens die elkaar aanschouwen en Tekens van gelijke kracht
19	Tekens die Inconjunct zijn
20	De Huizen van de Planeten
21	De Tripliciteiten --> zie het boek, geheel gewijd aan de Tripliciteitsheerers in de Klassieke Astrologie
22	Exaltaties
23	De aard en plaatsing van de Terms
24	De Terms (volgens Ptolemeus)
25	De Plaatsen en Graden van elke planeet
26	Faces, Wagens en andere overeenkomstige kenmerken van de planeten
27	Applicatie, Separatie en andere bijzonderheden

Hoofdstuk	Onderwerp
1	Algemene indeling van het onderwerp
2	Bijzonderheden die waarneembaar zijn bij elk klimaat
3	De verbondenheid van de gebieden van de Aarde met de tripliciteiten en de planeten
4	De verbondenheid van de gebieden van de Aarde met de Vaste Sterren
5	Manier van bijzondere voorspelling bij Eclipsen
6	De gebieden of landen die bij de gebeurtenis betrokken zijn
7	Tijd en duur van de gebeurtenis
8	Het geslacht, de klasse of de soort die betrokken kan zijn
9	De kwaliteit en de aard van het effect
10	Kleuren in Eclipsen, kometen en soortgelijke verschijnselen
11	De Nieuwe Maan van het Jaar
12	De bijzondere eigenschappen van de tekens waardoor de verschillende gesteldheden in de atmosfeer worden voortgebracht
13	De wijze van beschouwing van speciale gesteldheden van de atmosfeer
14	De betekenis van meteoren

Hoofdstuk	Onderwerp
1	Voorwoord
2	De conceptie en de bevalling of geboorte, volgens welke laatste gebeurtenis de geborene de baarmoeder verlaat en een andere bestaanstoestand gaat leiden
3	De rijzende graad
4	Indeling van de doctrine van geboortehoroskopen
5	De Ouders
6	Broers en Zusters
7	Mannelijk of Vrouwelijk
8	Tweelingen
9	Monstrueuze en gebrekkige geboorten
10	Kinderen die niet tot wasdom komen
11	De levensduur
12	De levensverlengende plaatsen
13	Het aantal van de levensverlengende plaatsen en het gelukspunt
14	Aantal manieren van vertraging (van het levenseinde)
15	Voorbeelden
16	De vorm en het temperament van het lichaam
17	De letsels, verwondingen en ziekten van het lichaam
18	De eigenschappen van de (menselijke) geest
19	De ziekten van de ziel

Hoofdstuk	Onderwerp
1	Voorwoord
2	Het geluk van voorspoed
3	Het geluk van rang en stand
4	De eigenschappen van arbeid
5	Het huwelijk
6	Kinderen
7	Vrienden en vijanden
8	Reizen
9	De aard van de dood
10	De periodieke verdelingen van de tijd