Klassieke
Astrologie - artikelen |
||
Menu
Klassieke
Home-pagina
|
Home > Klassiek1.html
De verwachte levenslengte - richtlijnen uit de Tetrabiblos van Ptolomeus
In
mijn eerdere publicatie over het min-1-systeem
van de astroloog J.B. Gieles, heb ik een voorbeeld horoskoop gepubliceerd
van een moeder, waarvan een kind werd geboren op 2 april 1980. Het kind
heeft slechts enkele seconden geleefd en is daarna overleden. Ook de
horoskoop van het kindje werd in het bewuste artikel gepubliceerd, ware
het in de oorspronkelijke layout, zoals het destijds in Sagittarius, 1980,
No. 5,Blz. 42 ev. was geplaatst. Beide horoskopen worden hier nogmaals besproken, maar dan in het kader van een verhandeling over Klassieke astrologie volgens de leer van Claudios Ptolomeus uit de eerste eeuw na Christus. Zoals u wellicht weet, schreef Ptolomeus de Tetrabiblos, een uitgebreide verhandeling over astrologie in 4 boeken (vandaar de naam Tetra Bbiblos – de vier boeken). Dit boekwerk is tot aan de 16 eeuw HÉT standaard geschrift geweest en vormde de basis voor de gehele Westerse astrologie. De Tetrabiblos is vele malen “herschreven” in de vorm van een parafrase, zoals die door de Griek Proclus in de 5e eeuw na Chr. Proclus was één van de laatste grote Griekse filosofen, een neo-platinist en heeft diverse omvangrijke geschriften op zijn naam staan. De Tetrabiblos, vertaald door J.M. Ashmand (1822) heeft als basis de parafrase van Proclus en wordt internationaal erkend als de beste en meest correcte beschrijving van de Tetrabiblos,zoals die oorspronkelijk door Ptolomeus was geschreven. Uit
de Tetrabiblos heb ik diverse keren aanleiding gevonden om artikelen te
schrijven die nog steeds de basis vormen voor de huidige
astrologiebeoefening. In het onderdeel artikelen
in deze website vindt u dan ook belangrijke artikelen voor de toekenning
van de planeten aan de tekens en de aspecten tussen planeten. Het is de
bedoeling om uit de Tetrabiblos nog meer informatie te presenteren die nog
steeds van toepassing is op de huidige astrologie. Sterker
nog: heel veel astrologie is verbasterd in de afgelopen honderden jaren en
vooral de toevoeging van New Age en de moderne psychologie heeft de
astrologie in behoorlijke mate vertroebeld. Er worden soms ideeën naar
voren gebracht die zelfs strijdig zijn met de gangbare opvattingen. Het
wordt hoog tijd om de klassieke astrologie weer een nieuw leven in te blazen, maar dit op
een juiste en weloverwogen manier te doen en de zaken niet uit zijn
verband te trekken. De moderne astrologieprogramma´s maken de
berekeningen erg eenvoudig en als u de optie heeft om de huizen op de
manier van Ptolomeus te berekenen, dus gelijke huizen vanaf de Ascendant,
dan heeft u al een aardig begin om de inhoud van de boeken uit de
Tetrabiblos toe te passen op uw eigen horoskopen. Nogmaals,
het is zeker niet de bedoeling om de huidige werkwijze overboord te
gooien, tenslotte blijf ik de astrologie toepassen, zoals ik die in de
afgelopen 25 jaar heb gebruikt, maar de klassieke astrologie heeft zoveel
meer toe te voegen aan datgene dat wij nu al weten. Het zal er ook voor
zorgen dat u meer in staat bent om te relativeren en te begrijpen waarom
bepaalde begrippen zijn verbasterd en zelfs geheel uit hun verband zijn
getrokken. De
aldaar gepubliceerde horoskoop was die van de moeder van het kind. Dit
kind werd eigenlijk verwacht op eind april, maar werd al 1 maand eerder,
op 2 april 1980 geboren. Ik herhaal hier nog even de tekst die door de
inzender van het artikel werd beschreven. “……De aspecten in de horoskoop van de moeder: MC
oppositie Saturnus onderling
(Saturnus in het 4e huis in het teken Schorpioen en teruglopend). Een
zodanig geplaatste Saturnus in een vrouwenhoroskoop geeft zelden levende
kinderen. Het was natuurlijk ook veel te klein (Saturnus remt groei). De progressieve stand van de Maan in zijn huidige positie biedt geen enkel perspectief. Het zou volgens de theorie van mijn leermeester Gieles een meisje moeten zijn. Het was een meisje, zodat de theorie, die herhaaldelijk vertelt dat progressieve aspecten vanuit het 7e huis of een aspect met de heerser van 7 meisjes geven (Weegschaal vrouwelijk), hiermee weer eens werd bewezen. Parallellen die binnen de halve graad werkzaam waren op dat moment zijn: Neptunus
parallel Ascendant (heerser 8) De
invloed van de parallellen is meermalen bewezen………….”
Aldus de schrijver van het artikel. Ik
heb deze horoskoop nagerekend met het programma Newcomb Versie-3 en ik heb
de progressieve planeten en huizen erin geplaatst voor het moment van de
geboorte van de baby op 2 april 1980 te Beuningen.
Op
het aspect progressieve MC oppositie Saturnus onderling kan de horoskoop
worden gecorrigeerd. Het progressieve MC op het moment van de geboorte
moet dan staan op 28.05.43 Stier. Dit resulteert in een gecorrigeerd
geboorte-uur van: 11.09.26
De
lijst met progressies rond de geboorte van haar kind ziet er dan als volgt
uit:
Het
aspect MC oppositie Saturnus-onderling staat nu precies op 2 april. Daarnaast
zien wij dat de progressieve Maan 2 dagen later conjunct de Vaste
Ster Al Hecka staat, waarvan de werking door Ptolomeus werd
vastgesteld als zijnde van een Mars-natuur. U
ziet in de gecorrigeerde horoskoop dat Mars nu vrijwel partiel een
oppositie maakt met de Ascendant van de moeder:
De
passage van de Maan over de ster Al Hecka activeerde dus ook nog eens deze
nauwe oppositie en geeft behalve de fysieke gebeurtenissen ook nog eens
een grote en sterke mentale klap, want het hoofddenken en de mentale
toestand blijft altijd door de Ascendant aangegeven worden. Als
wij nu de horoskoop van het kindje (geboortegegevens: 2 april 1980 te
Beuningen om 13.30 uur GMT) narekenen met het programma Newcomb, dan zien
wij het volgende beeld:
In
de buitenring heb ik de progressies neergezet volgens het min-1-systeem.
Dit zijn dus de standen van de planeten van één dag vóór de geboorte! Slechts
de progressieve Maan kan hier het verschil aangeven met de andere
progressie-systemen, vanwege haar snelheid. U ziet dat de Maan
daadwerkelijk conjunct Pluto heeft gestaan vóór 2 april. Het
aspectenlijstje, gemaakt met het min-systeem ziet er als volgt uit:
De
feitelijke samenstand vond plaats op 1, 2 en 3 maart, dus 1 maand voor de
geboorte. Toen was al bepaald dat dit een slechte geboorte zou worden met
veel complicaties.
Het
is interessant om de aanwijzingen van de Ouden er eens bij te nemen als
het gaat om de levensvatbaarheid van een pasgeboren kind. Hierover is wel
degelijk een en ander overgeleverd uit de oude geschriften. Ptolomeus
bijvoorbeeld schrijft hierover in zijn Tetrabiblos, Boek-3, Hoofdstukken
11 en 12 over de “ lengte van het leven”. In Boek-3, hoofdstuk-12
wordt eerst bekeken welke gebieden van de horoskoop levensgevend en
levensbedreigend zijn. De passage luidt als volgt: “
…… ten eerste de plaatsen die levensverlengend zijn. Dit zijn de de
graad van de Ascendant, gerekend vanaf 5 graden boven de horizon tot de 25
graad beneden de horizon; de dertig graden die een dexter sextiel vormen,
ofwel het 11e huis (ook vanaf 5 graden ervoor tot 25 graden
erna), ook wel de Goede God genoemd; ook de dertig graden in dexter
quartiel die de Midhemel vormen; de dertig graden die een dexter driehoek
maken, ofwel het 9e huis, ook wel God genoemd; en tenslotte de
dertig graden in oppositie behorend tot de hoek van het Westen….” “….
Ten tweede, tussen deze plaatsen hebben de graden
van de Midhemel voorrang, want die zijn van een meer krachtige en
belangrijke invloed; de graden van de Ascendant zijn de volgende in
kracht; dan de graden van het 11e huis dat opvolgend is vanaf
de Midhemel; dan die van de hoek van het Westen; en tenslotte die in het 9e
huis, die aan de Midhemel voorafgaan…” “….
Er zijn geen graden onder de Aarde die op welke wijze dan ook in
aanmerking komen voor deze kwestie, behalve dan die welke in het licht
komen boven het opvolgend huis, met andere woorden: de Ascendant. En welk
teken dan ook boven de Aarde is tevens niet in staat om aan de kwestie
deel te nemen (van de lengte van het leven) als het inconjunct is met de
Ascendant; vandaar dat het teken dat aan de Ascendant vooraf gaat en dus
het 12e huis voorstelt (en de Kwade God wordt genoemd) niet aan
deze zaak deelneemt. Niet alleen om deze reden, maar tevens omdat het een
vallend huis is….”
In
de afbeelding hierboven ziet u deze gebieden aangegeven en tevens de
volgorde van belangrijkheid, volgens Ptolomeus. Let wel: in de tijd van
Ptolomeus kende men slechts één huizensysteem: het gelijke
huizensysteem, gerekend vanaf de Ascendant. Als de Ascendant
bijvoorbeeld 10 graden Leeuw stond, dan begon het 2e huis met
10 graden Maagd, het 3e huis met 10 graden Weegschaal en zo
verder tot de gehele cirkel rond was. Dit
bijzondere simpele huizensysteem werd en wordt door sommige astrologen nog
steeds gebruikt, waaronder Johannes Vehlow, en ik moet bekennen: in deze
eenvoud zit een zeer grote waarde. Ook het probleem van onmogelijke huizen
op een breedte van meer dan 66 graden is hiermee voorgoed van de baan. De
successen van Ptolomeus met dit systeem rechtvaardigen in zekere zin ook
deze werkwijze, maar u weet dat wij in het algemeen het systeem van
Placidus hanteren voor de huizenbepaling, maar dit terzijde. Vervolgen
wij met de tekst in Boek-3, Hoofdstuk-13 van de Tetrabiblos. “….Nadat
grote aandacht is geschonken aan de instructies van het voorgaande
hoofdstuk, worden de Zon, de Maan, de Ascendant en het Pars Fortuna
beschouwd als de VIER punten die in aanmerking komen om gekozen te worden
als aanwijzer voor de levenslengte, en hun posities tesamen met de
posities van hun dispositors dienen goed geobserveerd te worden…..” “…..Het
Pars Fortuna wordt verkregen door het aantal graden tussen de Zon en de
Maan op te tellen bij het aantal graden van de Ascendant, in de volgorde
van de tekens. In alle gevallen, zowel bij nacht als bij dag, wordt het
Pars op deze wijze berekend. Op die manier heeft de Maan dezelfde relatie
met het Pars als de Zon heeft met de Ascendant en het Pars wordt als het
ware een Lunaire horoskoop ofwel een Lunaire Ascendant…..” En
dit is inderdaad correct, want wij rekenen het Pars Fortuna uit als : ASC
+ MAAN – ZON PARS
– MAAN = ASC – ZON Dus
aan de rechterkant van het “=” teken staat de afstand van de Ascendant
vanaf de Zon gerekend. Dus onze Ascendant in elke horoskoop die wij
berekenen is dus een ZON-gebaseerde Ascendant! En dat is logisch
natuurlijk, want het is in een analogie het moment waarop de Zon net boven
de horizon komt, “ascendere” = opstijgen. Op
deze manier bezien wordt dan het Pars Fortuna een MAAN-gebaseerde
Ascendant! En
dat is dan ook wat de Ouden deden…. Zij maakten een nieuwe horoskoop,
waarbij de graden van het berekende Pars Fortuna als de Ascendant werden
beschouwd. Het tweede huis lag precies 30 graden hier van af, het derde
huis precies 60 graden daar vanaf en zo verder. Die tweede horoskoop,
gebaseerd op het Pars Fortuna was dus een belangrijk stuk werk van de
Ouden en de betekenis hiervan is eigenlijk geheel verloren gegaan. Gaan
wij weer verder in de Tetrabiblos..Enkele teksten heb ik voor de lezer
verduidelijkt door
toevoeging van extra tekst in de kleur groen. “….Onder
de kandidaten voor de bepaling van de levenslengte heeft, zoals eerder al
genoemd, de Zon de voorkeur bij een geboorte tijdens
de dag, vooropgesteld dat hij zich in één
de reeds genoemde gebieden bevindt. Als de Zon zich daar niet bevindt,
neem dan de Maan, maar als ook de Maan zich niet in één van de
voornoemde gebieden bevindt, dan wordt díe planeet gekozen die de meeste
aanspraak heeft in essentiële waardigheid
en wel: a)
in de positie van de Zon bij geboorte , b)
in de positie van de Maan bij
de aan de geboorte direct voorafgaande
Nieuwe Maan, c)
in de positie van
de graad van de Ascendant. “…..
Bij een geboorte tijdens de nacht
wordt de Maan bij voorkeur gekozen als aanwijzer voor de levenslengte.
Mocht zij niet in één van de voornoemde gebieden staan, kies dan de Zon.
Als de Zon ook niet in een van de voornoemde gebieden staat, dan moet díe
planeet worden gekozen die
de meeste essentiële waardigheden
heeft en wel
a) in de positie van de Maan, b) in de
positie van de Maan bij
de aan de geboorte direct voorgaande
volle maan en c)
in de positie van het Pars Fortuna. “….
Als zowel de Zon als de Maan als een heersende planeet met een geschikte
conditie in een van de voornoemde gebieden staat, dan dient te worden
bekeken welk licht (Zon of Maan) in een belangrijkere plaats staat en
invloedrijker is dan de anderen. Dát licht moet dan gekozen worden als
aanwijzer. Maar als de heersende planeet de sterkere plaats inneemt en
meer rechten heeft boven die van beide lichten, dan zal aan die planeet de
voorkeur gegeven moeten worden……” Bovengenoemde
methode geldt dus voor het vaststellen van ofwel Zon ofwel Maan ofwel een
planeet voor de verdere bepaling van kansen op leven en de geschatte
lengte van het leven. Let u er hier wel goed op dat de huizen volgens
Ptolomeus berekend moeten worden, dus gelijke huizen vanaf de Ascendant en
geen enkel ander huizensysteem! Degene die de leer van Ptolomeus’
Tetrabiblos wil volgen, zal dus ook diens systematiek moeten volgen. Hier
volgt dan de horoskooptekening voor het pasgeboren kindje dat kort daarna
stierf volgens het gelijke huizensysteem van Ptolomeus. Het gelijke
huizensysteem volgens Ptolomeus is een optie binnen de instellingen van
Newcomb Versie-3.
Ik
zal beide horoskopen in kleiner formaat naast elkaar zetten. De eerste
volgens Placidus en de tweede volgens Ptolomeus.
U
kunt nu heel erg opvallende verschillen zien in de huisplaatsing van
bijvoorbeeld Zon en Maan en Pars Fortuna. Als
wij nu de regels toepassen voor het vinden van de aanwijzer voor de
levensverwachting en –lengte, dan constateren wij:
Bij
de Radix Zonnestand op 12° 55’ Ram hebben de volgende vijf planeten hun essentiële
waardigheid: Mercurius:
geen enkele. Op
de positie 26° 21’ Vissen van de voorgaande nieuwe Maan hebben deze
vijf planeten de volgende waardigheid: Mercurius:
-5 punten op basis van vernietiging in Vissen. Op
de Ascendants-graad van 14° 05’ Leeuw hebben deze vijf planeten de
volgende essentiële waardigheid: Mercurius:
geen enkele Als
wij nu de punten waarderingen aflopend sorteren, dan krijgen wij het
volgende: Mars
: +5 punten op de plaats van de Zon U
mag hier alle punten voor elke planeet niet samentellen! U
moet voor elk van de drie
plaatsen de planeetwaardering behouden en evalueren. Dan
moet u gaan kijken welke van de planeten in één van de eerder getoonde
rode hyleg-gebieden staat, dus de huizen 1, 10, 11, 7 en 9 volgens de
Ptolomeus huizenverdeling. Als een planeet niet in één van deze gebieden
staat, kan hij geen hyleg worden. Wij zullen de eerste drie planeten
bovenaan het lijstje gaan evalueren. Nemen
wij als eerste
de planeet Mars met +5 punten: deze staat op een afstand van bijna 12
graden van de Ascendant en komt dus volledig in aanmerking voor Hyleg. Hij
staat daar erg krachtig en bovendien in het hyleg-gebied met de tweede
voorrangspositie. Mars als vuurplaneet heeft in Leeuw ruim voldoende
kracht. Ten
tweede:
de planeet Jupiter ook met +5 punten. Deze staat ook in de Ascendant, maar
dan veel verder weg. Hij staat bijna aan het einde van het gebied dat 25
graden van de Ascendant is verwijderd. Jupiter heeft daar minder kracht
dan Mars die op de Ascendant staat. Bovendien staat Jupiter retrograde en
dit maakt hem veel minder krachtig en in het teken Maagd staat Jupiter ook
niet bijster sterk. Ten
derde: de planeet
Venus met +4 punten. Venus staat pal op het MC in eigen teken en staat
daar bijzonder krachtig. Zij zou makkelijk met Mars kunnen wedijveren om
de hyleg-heerschappij, omdat zij in eigen teken meer kracht heeft dan Mars
in Leeuw, maar Venus heeft
“slechts” 4 essentiële waardigheden en zij staat op 14 graden
afstand van het (Ptolomeus) MC, maar Mars staat ca. op 12 graden vanaf de
Ascendant. Dus Mars staat net even iets dichter bij de cusp van het huis
en dit geeft iets meer kracht aan. Conclusie
: Mars heeft de meeste aanspraken op het hyleg-heerserschap en wij zullen
derhalve MARS als
Hyleg
gaan beschouwen. Hoe
nu verder? De
Hyleg is de levensgevende planeet volgens de traditie van de Ouden. Zijn
toestand, dus plaatsing in teken en huis en de aspecten die hij ontvangt,
bepalen in hoeverre hij het leven geeft en hoe lang dan wel. Het
aspectenlijstje dat u hieronder ziet, is gemaakt met het programma Newcomb
Versie-3:
Ik
heb hierin met blauwe omcirkeling de aspecten met Mars aangegeven. Hierbij
moet u de moderne planeten Uranus, Neptunus en Pluto niet meerekenen, want
die waren in Ptolomeus’ tijd nog niet ontdekt. Dan
ziet u dat er door Mars uitsluitend slechte aspecten worden gemaakt. Op de Ascendant staat
binnen 1 graad afstand de Vaste Ster “Acubens” met een gecombineerde
aard van Saturnus en Mercurius. Hierop kom ik later nog terug, want
Mercurius blijkt een belangrijke rol te vervullen. Daarnaast
spraken de Ouden ook van de zogenaamde Anareta,
de levensnemende planeet, dit in tegenstelling tot de Hyleg, de
levensgevende planeet. De
Anareta is altijd één van de volgende planeten:
Passen
wij dit toe op onze horoskoop, dan krijgen wij als kandidaten voor de
Anareta: A)
de planeet Mercurius. De
Zon komt niet in aanmerking want die staat verder dan 25 graden van de
cusp-8. B)
De heer van de cusp van huis-8 en dat is Jupiter,
want die heerste vroeger Boogschutter én Vissen. C)
De dispositor van Jupiter. Jupiter staat in de Maagd, dus Mercurius
is de dispositor van Jupiter. D)
De heer van C) is dus de heer van Mercurius. Mercurius staat in
Vissen, dus Jupiter is de
dispositor van Mercurius. U
ziet dus dat de Anareta uit het duo Mercurius en Jupiter zal gaan komen.
Hierover later meer. Een
ander begrip uit de Oudheid is de zogenaamde Alcocoden.
Dit is de planeet die de heerser is over de Hyleg op basis van de
essentiële waardigheden (heerserschap, exaltatie, tripliciteit, term en
decanaat). De Alcocoden is de “gever van jaren”. De Alcocoden moet
de hyleg aspecteren met welk (majeur) aspect dan ook om überhaupt
levensjaren te kunnen schenken. Als dit niet gebeurt, zal het kind vrij
snel sterven. Wij
zullen dus ook moeten onderzoeken welke planeet nu Alcocoden is door van
alle planeten (behalve Mars) te onderzoeken welke essentiële waardigheden
ze bezitten op 25° 58’ Leeuw. Wij
krijgen dan de volgende lijst:: 1)
De Zon krijgt +5 punten op basis van heerserschap Dit
resulteert uiteindelijk in: De
Zon is dus Alcocoden over de hyleg Mars.
Nu
wordt het spannend want nu komt het er op aan
óf en wélke planeet de Hyleg gaat of ging aanvallen en zodoende
het leven gaat vernietigen, en óf en wélke planeet de Hyleg gaat of ging beschermen en
zodoende het leven zal verlengen. Van alle klassieke planeten die er zijn,
zetten wij ze hier op een rij: 1)
De
Maan maakt een
vierkant op 22 graen afstand en dit is ver buiten de orb, dit telt dus
niet. 2)
Mercurius
maakt een inconjunct, maar dat is geen (majeur) aspect in de Oudheid, dus
dit aspect telt niet mee. 3)
Venus
als snelllere planeet dan Mars loopt weg van het vierkant met Mars. Het
was een nauw vierkant door een planeet met heel veel kracht in eigen teken
en pal op het MC. Venus bedreigde de Hyleg dus in grote mate! 4)
De
Zon is Alcocoden, maar
deze beschermt niet, zie hierboven. 5)
Jupiter
is retrograde en kan niet beschermen. Mars (ook retrograde) is de snellere
planeet van deze twee en loopt weg van het aspect, wat ooit een conjunctie
had moeten zijn. Beide lopen dus retrograde, maar Mars loopt harder weg. 6)
Saturnus
is retrograde en maakt geen (majeur) aspect. Mars de snellere planeet
loopt retrograde weg van het halfsextiel. 7)
De moderne planeten doen
niet mee,zoals u weet! 8)
Pars
Fortuna en Draconis
zijn geen planeten in het concept van de Oudheid en maken derhalve geen
vormende aspecten met Mars. Conclusie: De
Hyleg werd STERK aangevallen door de planeet Venus en werd verder NIET
beschermd door de Alcocoden (De Zon). Dit
houdt dus in dat de levenskansen zeer beperkt zijn, omdat in eerste
instantie de Alcocoden geen bescherming biedt en in tweede instantie het
levensgevende punt sterk bedreigt wordt door een nauw vierkant. Kijken
wij tenslotte nog even welke planeet de Anareta
(levensvernietiger) is. Eerder werd al geconstateerd, dat de Anareta ófwel
Mercurius is, ófwel Jupiter. In dit geval moet worden gekozen voor
Mercurius als Anareta, omdat hij: 1)
Zelf fysiek in het 8e huis staat. 2)
Op 1 graad afstand staat van de cusp van 8 en dat geeft een sterke
Anaretische werking Hoe
krachtig staat Mercurius? In
Vissen staat Mercurius in vernietiging en tevens in val. Hij staat daar
dus helemaal niet krachtig. Zijn kracht wordt verder wat afgezwakt
door de oppositie met Saturnus. Die oppositie is niet al te sterk: 6
graden orb en Saturnus staat zelf retrograde, dus erg sterk werkt Saturnus
niet in het verder afzwakken van Mercurius, maar het telt allemaal wel
enigszins mee. Aan
de andere kant doet hij ook zijn werk niet goed als Anareta. Hij behoort
de levensvernietiger te zijn, maar doet dit werk maar half of zelfs minder
dan half. Dit betekent dan weer dat het kind niet meteen doodgeboren werd,
maar eerst nog een (zeer) korte tijd geleefd heeft alvorens het overleed. Ik
denk dat wij hiermee de analyse van deze geboorte kunnen afsluiten in het
kader van de geschriften van de Ouden, waarvan de Tetrabiblos van
Ptolomeus de belangrijkste is. Als
laatste nog een opmerkelijke situatie van de horoskoop van het kindje. De
Maan staat in deze horoskoop op De
derde graad Schorpioen:
Zoals
u inmiddels weet uit mijn artikel over verhoging
en val van de planeten, staat de Maan heel specifiek op de 3e
graad Stier in verhoging, maar uiteraard op de 3e graad
Schorpioen in haar val en dat is hier precies de situatie. Dit benadrukt
hier nog weer een keer de precaire situatie n zijn totaliteit. Want uiteindelijk moet u het totaalbeeld opstellen en dan tellen al die afzonderlijke feiten wel mee. Literatuur:
Opgemaakt, 4 november 2007, © J. Ligteneigen
|
|
teller
|
______________________________________________ Pagina voor het laatst bewerkt op / Page maintained on: 02/07/2023 |