door J. Ligteneigen
Menu zonder JAVA
AUTEUR : Dorotheus van Sidon, vertaling David Pingree
TITEL : Carmen Astrologicum
UITGEVER: Astrology Classics Publishers, onderdeel van The Astrology
Center of America
JAAR : 2005 (eerste uitgave 1976)
ISBN : 1 933303 14 X
PRIJS : 18 -20 euro
Bladzijden: 173
Algemene inleiding
Sinds enkele jaren is de klassieke
astrologie weer terug in de belangstelling en met succes. Al sinds het
einde van de jaren '90 heeft een aantal mensen, waaronder Robert Hand,
Robert Schmid en vele anderen zich verenigd in het project "Hindsight".
Deze groep van zeer knappe koppen die zowel kennis van astrologie hadden
als van de oude talen, zoals het Grieks, Latijn en het Arabisch heeft
systematisch zeer veel oude werken die lagen te "verstoffen" in
de Europese bibliotheken, onderzocht en vertaald naar het Engels. Dit
heeft geresulteerd in een fraaie serie over de Hellenistische periode met
o.a. de werken van Vettius Valens, Ptolemeus en Hephaisto van Thebe om er
slechts enkelen te noemen.
Ook heeft deze groep zich bezig gehouden met de werken uit de Late
Middeleeuwen en deze inspanningen brachten ook weer een mooie serie voort
met o.a. de werken van Guido Bonatti, Antonio de Montulmo, Abu Mashar en
Johannes Schöner om er slechts enkele te noemen.
De grote populariteit van deze vertalingen
heeft de voorraden bij de uitgever aardig doen slinken, maar er is hier en
daar nog wel wat te verkrijgen. Voor wie interesse heeft: www.projecthindsight.com
Omdat ook de uurhoekastrologie met
een "opleving" bezig is, sluit het vertaalwerk van de groep
Hindsight mooi aan op de groeiende behoefte voor deze groep
geïnteresseerden. Let u echter wel op:
alle boeken zijn vertaald in het (Amerikaans) Engels en zijn niet in
andere talen beschikbaar.
Dorotheus van Sidon
Dorotheus schreef dit boek oorspronkelijk
in de Griekse taal en het heette destijds de "Pentateuch" (vijf
boeken) en was in versvorm geschreven. "Carmen Astrologicum"ofwel
"Astrologisch Lied" is geschreven ongeveer rond het jaar 50 na
Chr. en is dus 100 jaar ouder dan de welbekende Tetrabiblos van Ptolemeus
dat ca. 140 na Chr. werd geschreven.
Dorotheus die in Alexandrië heeft geleefd, had zijn bloeiperiode grofweg
tussen de jaren 25 en 75 na Chr. De Pentateuch werd in de vierde eeuw na
Chr. vertaald in het Pahlavi, een Perzische taal. Later werd die versie
weer vertaald naar het Arabisch door Umar ibn al-Farrukhan al-Tabari.
Zowel de Perzen als de Arabieren hebben stukken tekst aangepast en ook
eigen tekst toegevoegd, zo is door David Pingree, de vertaler,
vastgesteld. Ook enkele voorbeeldhoroskopen komen van een latere datum dan
uit de tijd van Dorotheus.
Dorotheus is een zeer bekende astroloog wiens werk door velen na hem werd gebruikt, geciteerd en ingepast in eigen werken. De bekende Manetho (80 na Chr.) heeft in zijn werk de verzen van Dorotheus proberen te verklaren. Rond 350 heeft Firmicus Maternus een flink deel ingepast in zijn eigen werk de "Matheseos", Boek-5 en 6. Ook Maximus heeft delen van Dorotheus gebruikt in zijn eigen "Peri Katarch". Ook de welbekende Hephaisto van Thebe (ca. 415 na Chr.) heeft in zijn drie boeken "Apotelesmatica" fragmenten van Dorotheus verwerkt en zelfs de grote astroloog Rhetorius volgde het spoor van Dorotheus zeer nadrukkelijk.
Het wordt hieruit wel duidelijk dat er naast Ptolemeus nog enkele zéér grote andere astrologen waren die het een en ander aan ons hebben nagelaten. Dit werk, grandioos vertaald, bewerkt en voorzien van de nodige documentatie door David Pingree is daadwerkelijk een juweel uit de oude tijd. Dit boek moet naast de Tetrabiblos als noodzakelijke literatuur worden bestempeld.
De inhoud van Carmen Astrologicum
In dit boek valt Dorotheus meteen met de
deur in huis. Geen formele inleidingen, zoals bij Ptolemeus H1 en H2 van
Boek-1, maar hij begint het boek te schrijven in de vorm van een gesprek
met zijn "leerling", cq. "zoon", Hermes aan wie het
boek wordt opgedragen. De schrijftaal is dus persoonlijk en direct van
aard, heel anders dus dan Ptolemeus die a.h.w. "objectief" en
met afstand de Tetrabiblos schrijft.
Ook is dit boek in vele opzichten "chaotischer" dan de
Tetrabiblos dat een toonbeeld van rust en overzicht uitstraalt, maar u
treft in de "Carmen" zaken aan die nergens anders beschreven
staan en waarvan ik er hier een aantal wil bespreken.
Een van die zaken gaat over het gebruik van
de tripliciteitsheren in een horoskoop. De moderne astrologie werkt met de
resp. heersers van de tekens die deel uitmaken van de tripliciteit.
Bijvoorbeeld vuur: de tekens Ram, Leeuw en Boogschutter en dus met de
planeten Mars, Zon en Jupiter, maar dat was niet de bedoeling van de
Ouden. De vuurtripliciteit werd beheerst (a) bij een daggeboorte door resp.
Zon, Jupiter en Saturnus en (b) bij een nachtgeboorte door resp. Jupiter,
Zon en Saturnus. Saturnus is de gemeenschappelijke planeet in beide
gevallen.
Dorotheus geeft 7 horoskopen als voorbeeld om aan te geven hoe bij elk van
de personen de kwestie van geluk en voorspoed in het leven zal verlopen,
weliswaar in zeer grove lijnen, maar de toepassing is spectaculair. Een
voorbeeld. Hieronder de horoskoop van iemand, datum 30 mrt 22 na Chr. rond
het middaguur.
Let erop dat het in die tijd heel
gebruikelijk was om hele-tekens huizenverdeling toe te passen. Op die
manier begon elk huis op 0 graden. Het gebruik van hele tekens huizen
gebeurde door vele astrologen in die tijd.
Afin, het is een daggeboorte, want de Zon staat boven de horizon. Zon in
Ram, dus kijken we naar de tripliciteit heersers Zon en Jupiter en naar
Saturnus als gemeenschappelijke heerser.
Zon in Ram verhoogd in een belangrijk cardinaal huis. Jupiter verhoogd in
Kreeft in een belangrijk cardinaal huis.
De eerste tripliciteitsheerser geeft de mate van weelde en geluk aan in de
eerste levenshelft. Dus de Zon in dit geval en hij brengt voorspoed en
geluk. Het tweede deel van het leven wordt door Jupiter bepaald en die
geeft ook veel geluk en weelde. Tenslotte wordt Saturnus via een driehoek
door Jupiter bestraald, Saturnus die in Jupiter's huis (9)staat. Dit is
dus het toonbeeld van geluk en voorspoed en een zeer hoge positie voorde
geborene.
In geval van een nachtgeboorte (Zon onder de horizon), moet men kijken
naar de Maanpositie en dan de tripliciteitsheren nemen van het teken
waarin de Maan staat, uiteraard in "nacht"-volgorde.
Op dergelijke manier worden voor diverse levensgebieden met tripliciteitsheersers gewerkt, een zéér interessant gebied dat werkelijk bestudeerd en onderzocht moet worden.
Verder is het heel bijzonder hoe Dorotheus
omgaat met de diverse Pars-en, die er in zijn tijd in ruime mate
bestonden. Vaak wordt het de Arabieren "verweten" dat ze zoveel
zinloze Pars-en gebruikten cq. introduceerden, maar de werkelijkheid is
dat de Grieken er al zoveel hadden én gebruikten op een manier die aan de
moderne astrologen totaal ontgaan is.
Wij "moderne astrologen" werken alleen nog maar met het Pars
Fortuna, waarvan de positie vaak op één manier wordt berekend, namelijk
als: "ASC + Maan - Zon", punt uit, omdat Ptolemeus dit zo
beschreven heeft. Maar er is verschil tussen een dag- en een nachtgeboorte
en het Pars kán anders berekend worden al naar gelang dag- of
nachtgeboorte.
De oude Grieken en Romeinen hadden een Pars
voor de vader, moeder, broers, dood, rijkdom, etc…Al die Pars-en werden
voor een dag- of nachtgeboorte anders berekend.
Zo worden in hoofdstuk 13 en 14 voorschriften gegeven om het Pars van de
vader en moeder te berekenen en vervolgens te kijken hoe de heerser van
dit Pars erbij staat qua positie en aspecten.
Heel hoofdstuk-1 staat vol met allerlei voorschriften bij het gebruik van
Pars-en, zéér interessant en de moeite van een verdere studie waard.
Deel-2 gaat over trouwen en kinderen, uiteraard ruimschoots ondersteund door diverse Pars-en m.b.t. huwelijk en kinderen.
Delen 3 en 4 gaan over de bepaling
van de lengte van het leven op basis van de plaatsing van bepaalde
planeten. Eerst wordt de heersende planeet bepaald door zorgvuldige
bestudering van de posities ten opzichte van de Zon.
Hier komen alle zaken boven water die ook in de Tetrabiblos worden
vermeld: Oostelijk of Westelijk en ook de afstanden t.o.v. de Zon zijn
belangrijk. "Verbranding" en "onder de Zonnestralen"
waren ook toen al belangrijke begrippen, waarvan de moderne astrologen
vrijwel niets meer weten. Ook de posities t.o.v. de Maan zijn uiterst
belangrijk.
Wanneer eenmaal de heersende planeet is vastgesteld, wordt gekeken naar het aantal jaren dat hij geeft. Er zijn "kleinere jaren" en "grotere jaren" voor elke planeet. Het geheel zit ingenieus in elkaar en behoort volledig onderzocht te worden met grote hoeveelheden horoskopen om de juistheid ervan te bewijzen.
Vele astrologen uit de Oude Tijd hadden in hun boeken hoofdstukken opgenomen om de levensvatbaarheid te bepalen en het aantal levensjaren te berekenen. Wij vinden dit terug in de werken van Ptolemeus, Vettius Valens, Firmicus Maternus, Hephaisto van Thebe, enz.. De methoden waren niet allemaal identiek, maar het systeem van "kleinere" en "grotere" jaren werd alom gebruikt.
Deel-5 tenslotte vind ik zelf zeer interessant en beslaat ook een aanzienlijk deel van het boek. Voor degene die interesse heeft in uurhoekastrologie en de zogenaamde "electies" is dit een erg leerzaam hoofdstuk. Een "electie" is het kiezen van de beste moment om "een zaak" te beginnen. Dat kan zijn het kopen van een huis of goederen, trouwen, een stad bouwen, afin alles waarbij "iets" begonnen wordt. De Grieken noemden dit ook wel "katarchi".
Voor een groot aantal gebeurtenissen geeft Dorotheus diverse voorschriften waaraan voldaan moet worden om iets tot een succesvol einde te brengen.
Dit hoofdstuk toont ook aan dat de Ouden
al lang en breed met uurhoekastrologie bezig waren, wellicht al zelfs
vóórdat geboortehoroskopen werden gemaakt, maar dit laatste is niet te
bewijzen. Het verklaart overigens wel de vele aforismen die men in oude
geschriften tegenkomt, zoals de 100 aforismen aan het eind van de
Tetrabiblos, die overigens onterecht aan Ptolemeus worden toegedicht. Deze
aforismen hebben hoofdzakelijk betrekking op uurhoeken en electies en het
verklaart ook waarom dit niet werkt voor geboortehoros-kopen.
In de inleiding van Deel-5 schrijven de Persische- of Arabische vertalers
dat Dorotheus de sporen volgde van de geleerden uit Babylon en Egypte, dus
het staat eigenlijk wel vast dat het maken van horoskopen voor vragen of
de aanvang van zaken een zeer oud gebruik is.
Wij vinden in hoofdstuk-5 over de "corruptie
van de Maan" zaken terug die later door de grote Arabische
uurhoekastrologen weer "opnieuw" zijn herschreven. Zo wordt
"het verborgen zijn van de Maan" onder de stralen van de Zon
opgevat als een flinke beschadiging van de werking van de Maan. Voor het
beginnen van "iets" is dat dus ongunstig, tenzij… de persoon
in kwestie iets wil beginnen dat verborgen moet blijven voor de
buitenwereld.
Ook de snelheid van de Maan wordt besproken. " …Als de Maan
langzamer beweegt dan 12° per dag, dan is zij langzaam en de beweging is
vergelijkbaar met die van Saturnus…". Het beginnen van
"iets" loopt dan langzaam, met vertraging, met tegenwerking, etc…
Maar behalve de "algemene" waarschuwingen en omstandigheden voor
het beginnen van acties en dingen bevat dit deel erg veel bruikbare
informatie die de studenten van de uurhoekastrologie nuttig zullen vinden.
Voor de beoefenaars van geboorteastrologie zijn met name de delen 1 en 2 (en in mindere mate 3 en 4) van belang. Niet alles is direct praktisch toepasbaar: eerst dient men zelf in voldoende horoskopen te onderzoeken of bepaalde beweringen wel kloppen. Uiteraard moet men ook in de gaten houden dat men in de tijd van Dorotheus alleen met de 7 klassieke planeten werkte. Daarnaast moet nog voor de volledigheid verteld worden dat het boek in het Engels is geschreven en dat kan voor sommigen nog wel eens een hindernis zijn.
Toch blijf ik erbij dat wanneer men in staat is de klassieke boeken in de Engelse taal te lezen, de astrologische kennis met sprongen vooruit zal gaan en dat er heel erg veel nieuwe inzichten zullen ontstaan. Inzichten die de Ouden gedurende honderden jaren hebben verzameld, bestudeerd en gebruikt en die voor de moderne astroloog vrijwel verloren zijn gegaan.
Conclusie
Dit boek behoort zonder twijfel tot een der belangrijkste klassieke boeken uit de Oudheid, naast de Tetrabiblos van Ptolemeus en naast de Matheseos van Firmicus Maternus.
Voor iedereen die serieus een studie wil maken van de astrologie en daarbij wil beginnen met enkele boeken uit de Klassieke periode is dit boek van Dorotheus van Sidon een absolute must, het klinkt als een cliché, maar dit boek voegt zóveel toe aan uw astrologische kennis dat ik wel wil durven beweren dat de astrologie niet meer dezelfde is als voordien als u dit boek eenmaal heeft gelezen.
Het boek is zonder twijfel een zeer waardevolle schat uit de schatkamer van de Ouden.
Opgemaakt: 31-12-2008 © J. Ligteneigen
______________________________________________
Pagina voor het laatst bewerkt op / Page maintained on: 15/07/2023