door J. Ligteneigen
Menu zonder JAVA
AUTEUR: Ellynor Barz
TITEL: Goden en Planeten - astrologische
archetypen
GEGEVENS: Utrecht; uitgeverij Kosmos bv;
1990; 240 blz.;
ISBN: 90-215-1540-7; paperback;
Nederlandstalig; oorspronkelijk
Duitstalig boek;
Prijsindicatie: 39,-
Dit
boek is oorspronkelijk in 1988 onder de titel Götter und Planeten uitgegeven door Kreuz Verlag AG te Zürich.
In
dit boek geeft de jungiaanse analytica en astrologe Ellynor Barz een
interessante en uiterst leerzame visie op de astrologie. Ik heb zelf
altijd geroepen "(Griekse) mythologie is geďllustreerde
astrologie" en in dit boek komt deze visie geheel tot zijn recht.
In
haar astrologische visie gaat ze er van uit dat de goden achter de
planeten staan als archetypische invloed. Ook in Sagittarius zijn in het
verleden vele artikelen hieraan gewijd, denkt u maar aan de jaargangen
1985, 1986 en 1987 waarin de heer Mesman op deskundige wijze de
belangrijkste goden, halfgoden en andere mythische figuren heeft
behandeld.
Het
boek is ingedeeld in vier blokken, t.w. de planeten, de dierenriemtekens,
de huizen en een verzamelblok, waarin achtereenvolgens de kwadranten,
elementen, paren en aspekten voorkomen.
Na
een wat moeizame inleiding, waarin schrijfster de begrippen symbool
en projectie verklaart vanuit de leer van de psycholoog Jung, gaat zij
in het daaropvolgende hoofdstuk in op de ontstaansmythen van de planeten.
Ik
was vroeger altijd al geďnteresseerd in de mythologische verhalen. Ook de
series op de TV, zoals de avonturen van Odysseus en later de verhalen over
de Romeinse keizer Claudius werden door mij verslonden.
Dit
boek brengt een deel van die verhalen weer tot leven op een plezierige en
makkelijk te lezen manier. Ellynor's schrijfstijl is goed en duidelijk te
volgen.
Velen
kennen ongetwijfeld de ontstaansmythe, waarbij Gaia (de Aarde) uit de
Chaos ontstond. Uit haar ontstond weer Ouranos (Uranus) met wie zij samen
12 kinderen kregen, de Titanen genoemd. Daarnaast baarde Gaia nog 3
Cyclopen (eenogigen) en 3 honderdarmigen. Uit schaamte voor dergelijke
gedrochten, werden ze door Ouranos in het binnenste van de Aarde, de
Tartaros gegooid.
Als
we zoiets lezen, dan lijkt een dergelijke mythe zich in het verre verleden
af te spelen en uiteindelijk is het ook een verhaal, dat deel uitmaakt van
de kosmologie volgens het beeld van de oude Grieken.
Toch
is het een belangrijke constatering van de schrijfster dat een mythe
altijd één geheel is en tevens tijdloos is. De handeling speelt zich
evenzeer in het verleden als in het heden af. Bovendien is de mythe ook
niet aan een bepaalde plaats gebonden. De plaats van actie ligt in onszelf
(in onze geest, het onbewuste). In de mythen weerspiegelen zich oerpatronen
(de archetypen genoemd) van de
menselijke ervaring. Deze oerpatronen zijn niet verzonnen, maar ervaren
door de individuele ervaringen van alle mensen als individu, maar tevens
als een collectieve ervaring van alle mensen tezamen, die nu leven en die
ooit in de menselijke historie geleefd hebben.
Op
die manier bezien kun je een mythe toepassen in de astrologische leer. Een
praktisch voorbeeld is Saturnus, die in vele oude afbeeldingen wordt
voorgesteld als een oude man met een zeis en zandloper in zijn hand. Als u
de mythe van Kronos (de Griekse naam, later door de Romeinen Saturnus
genoemd) leest, dan wordt het verhaal verteld dat Kronos een einde maakte
aan de grenzeloze pogingen van Ouranos om met Gaia kinderen te verwekken.
Gaia smeedde in haar binnenste een sikkel (of zeis). Van alle in de
Tartaros opgesloten Titanen, was Kronos de enige die de moed had om de
sikkel te hanteren en Ouranos te ontmannen. Hierna waren hemel (Ouranos)
en Aarde (Gaia) voorgoed gescheiden. Vanaf dat moment was Kronos de
machtigste god en waakte noodgedwongen over zijn macht. Iedereen vormde in
principe een bedreiging voor zijn macht. Om die redenen verslond hij al
zijn kinderen, op één na, die listig door zijn moeder werd verstopt :
Zeus (Jupiter). Deze ontnam later Kronos' macht en werd de god der goden.
Dit
kleine stukje verhaal uit de gehele mythe verklaart bijv. al dat Saturnus
lef heeft : hij is de enige die het aandurft om zijn vader te onttronen en
ontmannen. Niemand anders van de machtige Titanen durfde dit. Hij stond er
alleen voor. Na deze daad was hij de machtigste god geworden. Saturnus
geeft in de wereld de presidenten, koningen en wereldleiders aan.
Tevens
was hij bang om zijn macht kwijt te raken. Hij werd achterdochtig en
verslond zijn kinderen uit angst dat een van hen hem misschien van de
troon zou stoten. Uiteindelijk kwam zijn 'val' : Zeus ontnam hem zijn
macht en heerserschap. Hieruit wordt ook duidelijk dat de 'val' van een
hoge positie door Saturnus wordt aangegeven. Ook wordt duidelijk wat
Saturnus al niet kan doen om zijn machtspositie te behouden. Er bestaan
verschillende versies van wat Zeus met Kronos heeft gedaan na de
machtswisseling. In een van die versies werd Kronos door Zeus verbannen
naar Latium (het oude Italië) en liet hem daar het land voor zichzelf
behouden. Op deze wijze liet Zeus Kronos een groot deel van het land
regeren, hoewel dit onherbergzaam en bergachtig was (Saturnus-landen
worden hierdoor gekenmerkt). Kronos gebruikte al zijn energie en taaie
doorzettingsvermogen om dit land weer vruchtbaar te maken. Hij leerde de
mensen de akkerbouw. Hij kreeg het steeds drukker en kreeg zóveel taken
en doelstellingen en werd zó in beslag genomen door zijn werk dat hij
zich niet meer met de Olympische zakelijkheden bezighield. De zeis is
zowel symbool voor de lef die hij had om Ouranos te ontmannen als voor
zijn vlijt en inzet in de akkerbouw. Nog steeds worden in Griekenland de
zgn. "Kronia" gehouden, feesten ter ere van Kronos.
Dit
is nog maar een klein stukje van de mythe, dus u kunt zich voorstellen
welke symboliek achter de planeten schuilt, waar wij nu nog steeds in
astrologische zin gebruik van maken, al dan niet aangepast aan de moderne
tijd. En dat kan, want mythen zijn tijdloos.
Ontstaansmythen
Het
onderdeel ontstaansmythen is erg belangrijk voor de kennis over de 'grote'
planeten Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus en Pluto. In de mythen van
Hesiodus, de Theogonia, wordt de rol van Hades (Pluto) al uitgebreid
beschreven als heerser van het dodenrijk en later als ontvoerder van Kore
(die daarna Persephone heette).
Ook
de traditionele functies van Jupiter en Saturnus als tegengestelde
planeten (antagonisten) komen uitgebreid aan bod.
Door
middel van de verhalen leert men naar mijn mening ook veel beter de
diverse betekenissen onthouden en wel op een manier die speels en creatief
is en niet 'recept-achtig', zoals men in vele boeken tegenkomt.
De jonge goden, Zon
en Maan
Ook
de mythen van Mars, Venus en Mercurius komen uitgebreid aan de orde. Deze
volgen pas nadat Zeus (Jupiter) de macht had overgenomen en god der goden
was geworden. Hierna kreeg elke god zijn eigen heerserschap toebedeeld
gekregen.
Zon
en Maan worden apart behandeld, omdat beide hemellichamen ons fysiek
sterker beďnvloeden. Denk aan de simpele verschijnselen zoals dag en
nacht, licht en donker, koude en warmte en de seizoenen.
De tekens van de
dierenriem
Na
een klein intermezzo over de dierenriem en de precessie van het lentepunt
worden achtereenvolgens alle tekens van de dierenriem besproken.
Dit
gebeurt op duidelijke en verhelderende wijze, veelal verwijzend naar de
nadruk op de dieren, zoals ze in de natuur leven. Daar waar de tekens meer
menselijke voorstellingen aanduiden (Tweelingen, Maagd, Weegschaal,
Boogschutter en Waterman), worden de mythologische verhalen weer als bron
van interpretatie gehanteerd.
Het
is wel jammer dat de schrijfster aan Schorpioen weer Mars en Pluto als
heersers toekent. Zo gebeurt dit ook met de tekens Waterman (Uranus en
Saturnus) en Vissen (Neptunus en Jupiter). De mythologische verhalen
bieden ALLE mogelijke aanleiding om de juiste heerserschappen toe te
kennen. Hades (Pluto) is zeer uitgebreid beschreven als god van de
onderwereld, diep verborgen onder de Aarde waar geen licht het kon
bereiken. Posseidon (Neptunus)
wordt uitgebreid beschreven als god van de zeeën en wateren. Ook Ouranos (Uranus) als hemel zelve, eerst één met Gaia (de Aarde),
later zelfstandig als hemel.
Ellynor
weet een goed contrast te beschrijven tussen alle tekens, die na elkaar
volgen, die dus buren van elkaar zijn. In alle opzichten verschillen de
tekens sterk van elkaar en dit komt goed in het boek tot uiting.
In
het laatste grote deel worden de huizen besproken als de 12 levensgebieden
waarop de mens de krachten van de planeten in de zin van de daarbij
behorende tekens moet verwerkelijken. Haar principe 'achter' de huizen is
dat elk huis een bepaald levensgebied vertegenwoordigt dat op concrete
wijze moet worden doorleefd. In de huizen wordt aan de orde gesteld wat in
het karakter van de mens besloten ligt, wat hem/haar in zijn even overkomt
en wat hij/zij zelf tot stand brengt.
In
het boek gaan 84 bladzijden over de mythen van de planeten, daarna 59 bladzijden voor de tekenbeschrijvingen en ten slotte gaan 24 bladzijden over de huizen
van de horoskoop. Hiermee maakt schrijfster duidelijk dat de planeten als
(mythologisch) symbool zich zeer sterk profileren. Tekens zijn eigenlijk
geen symbool - er zijn geen mythen over de tekens, hooguit diverse sagen,
zoals bij het teken Kreeft. Ook huizen zijn geen symbool.
Het
boek is voorzien van een alfabetische index en een 40-tal
literatuurverwijzingen, vrijwel alle Duitstalige werken. Met een 85-tal
noten wordt de hoofdtekst van commentaar voorzien. Daarnaast
wordt de tekst in ruime mate afgewisseld door 38 kleine en grotere
afbeeldingen, waardoor het geheel zeer leesbaar blijft.
Beginners
: een 'must' klinkt altijd zo dwangmatig, maar een aanrader is dit boek
absoluut. Gewoon onthouden : mythologie is geďllustreerde astrologie.
Goed voor het leerproces. Het onthouden gaat hierdoor beter.
Gevorderden:
het is altijd goed om de aanwezig kennis van planeten, tekens en huizen
weer de revue te laten passeren, nu eens vanuit de mythologische kant
bezien. Door diepgaande studie over het wel en wee van de diverse goden
komt men tot nog grotere kennis van de planeetinvloeden.
-----
----- -----
Opgemaakt: 03-12-2005 Š J. Ligteneigen
Pagina
layout: 09-12-2008
_______________________________________________
Pagina voor het laatst bewerkt op / Page maintained on: 15/07/2023