 |
De Ruimtemissie Cassini - Huygens
Menu zonder JAVA
Home > Astronomie >Phoebe.html
Nieuw maantje van Saturnus ontdekt in de A-ring
15-05-2005: Cassini ontdekt een nieuw maantje in de Keeler-gap van Saturnus' A-ring.
Op 1 mei 2005 werd voor de eerste keer het nieuwe maantje ontdekt in een serie foto's die gemaakt werd in het kader van het onderdeel van de Cassini-missie: het bestuderen van de samenstelling en structuur van de ringen van Saturnus.
Het nieuwe maantje heeft de voorlopige naam S/2005S1. Onderstaande foto geeft een mooi beeld van het nieuwe object.
Het grijze ringengebied op de foto is de zogenaamde A-ring van Saturnus. U kijkt van -buiten naar binnen in het ringensysteem. Helemaal voorin ziet u het einde van de A-ring. Daarbuiten is een kleine "lege" ruimte voordat de volgende ring, de F-ring begint, maar dit is allemaal niet zichtbaar.
Zo'n 250 kilometer voor het einde van de A-ring is er een kleine "lege"ruimte, deze heet de "Keeler-gap", genoemd naar de Amerikaanse astronoom Keeler (1857-1900) die deze ruimte ontdekte. Tevens was het Keeler die kon bevestigen dat het ringensysteem van Saturnus geen vaste eenheid was, maar samengesteld is uit een omvangrijke zwerm van kleinere deeltjes.
Deze nieuwe maan was al veel eerder verondersteld, maar nog nooit eerder waargenomen. U kunt op de foto heel fraai de golfpatronen zien in de materie van de ringen. Dit wordt veroorzaakt door de gravitatiewerking van het maantje op de deeltjes uit de ring.
Volgens de laatste gegevens bevindt de maan S2005S1 zich precies in het midden van de Keeler-gap. De maan is ca. 7 kilometer in doorsnede en het reflecteert ca. 50% van het licht dat er op valt. Deze helderheid komt overeen met de naburige deeltjes uit de ringen. Het is op dit moment nog niet bekend of de baan vandit maantjes exact cirkelvormig is of ecxentrisch.
Het bijzondere van deze nieuwe maan is dat het nu de tweede maan is die zich in de ringen bevindt. De andere maan het Pan en deze bevindt zich met zijn 25 kilometer doorsnede in de zogenamde "Encke-gap", ook een gebied van "lege ruimte" in de A-ring. Alle overige manen liggen namelijk buiten het hoofd-ringensysteem. Ook de manen Prometheus en Pandora bevinden zich aan de zijkanten van de F-ring.
Hieronder volgt in het kort de situatie met betrekking tot de ringen van Saturnus.
Het plaatje is overgenomen uit de Press Kit june 2004, "Cassini-Huygens Saturn Arrival".
Als wij beginnen vanaf Saturnus, dan is de eerste ring de zgn. D-ring. Dit is een vrij dunne ring en loopt van 1,11 tot 1,23 Saturnus-radius, afgekort met Rs.
1 Rs is de straal van de planeet Saturnus.
Na de D-ring volgt aansluitend de C-ring, die ligt op 1,23 tot 1,52 Rs.
Daarop volgt meteen de B-ring, die loopt van 1,52 tot 1,95 Rs.
Dan komt de beroemde Cassini-division, die al in 1675 door Cassini werd ontdekt! Deze "lege" ruimte loopt van 1,95 tot 2,02 Rs. Het is dus in deze "lege" ruimte dat het maantje Pan zijn baan heeft en de oorzaak is dat de lege ruimte er is. De gravitatiekrachten van Pan zorgden ervoor dat het stof naar deze maan werd toe getrokken.
Na de Cassini-division volgt de A-ring, een zeer brede ring die loopt van 2,02 tot 2,27 Rs. In de A-ring ligt de bekende "Encke-gap" op 2,21 Rs en de Keerler-gap op 2,26 Rs. In de Encke-gap is al eerder de maan S18 ontdekt en nu dus in deze Keeler-gap dat het nieuwe maantje is ondekt.
Gaan wij verder, dan volgt de F-ring op 2,33 Rs, dan de G-ring op 2,8 Rs en tenslotte de zeer grote en diffuse E-ring tussen de 3 en de 8 Rs.
In de schets hieronder heb ik geprobeerd aan te geven hoe het maantje Atlas aan de buitenkant van de A-ring gesitueerd is. De manen Prometheus en Pandora liggen aan weerszijden van de dunne F-ring.
De nauwkeurige foto's en beelden moeten ertoe leiden van de mate van gravitatie goed bekend wordt en daaruit kan dan weer de massa en omvang van de nieuwe maan worden bepaald. Behalve dat is het van het grootste belang om de interactie tussen ringenmaterie en de maantjes goed te begrijpen.
Cassini zal nog gedurende lange tijd studie maken van deze maan, maar ook van de overige gaps die in het gehele ringensysteem aanwezig zijn. Zeer waarschijnlijk zullen dan ook daar maantjes ontdekt worden, die de sleutel vormen voor de interactie met het ringenmateriaal.
Zodra er meer informatie bekend wordt, wordt dit natuurlijk op deze pagina vermeld.
J. Ligteneigen.
_______________________________________________________
Pagina voor het laatst bewerkt op / Page maintained on:
Seite bearbeitet am / Pagina aggiornata il: 27/11/2006 19:03