|
Home
> Astronomie
>Enceladus.html
Saturnus'
maan, Enceladus: het 1 na helderste object van ons Zonnestelsel
30-04-2005:
Cassini ontdekt deeltjes bij Saturnus' maan Enceladus. Het
ruimtestation Cassini heeft kortgeleden rond de maan Enceladus zeer
intrigerende stof-
deeltjes ontdekt. Deze deeltjes kunnen wijzen op het bestaan van een
stofwolk rond de maan
of ze zijn door de buitenste ring van Saturnus, de zgn. E-ring ontstaan.
Om zeker te zijn welke bron de juiste is, zouden nog meer fly-by's rond
deze maan moeten
plaatsvinden. Er komen nog maar 2 van dergelijke "ontmoetingen"
en wel op 14 juli 2005 en de laatste op 12 maart 2008. Omdat men nog
zoveel wil weten en de interesse bijzonder groot is
geworden, is besloten om de komende fly-by van 14 juli as. op een hoogte
van 175 kilometer
te laten plaats vinden ipv. de geplande 1000 km.
Op 17 februari was de meest recente ontmoeting en toen registreerde de
Cosmic Dust Analyser
gedurende 38 minuten duizenden deeltjes met een diameter van niet meer dan
een menselijke
haar. Wetenschappers speculeerden al langer dat de zogenaamde E-ring rond
Saturnus is ontstaan door interactie tussen de manen Enceladus en Mimas..
Deze E-ring ligt op ca. 302557 km. van Saturnus af.
Door de wederzijdse interactie van de twee maantjes zou door "tidal
friction" het binnenste van
Enceladus zijn opgewarmd en die hitte zou "water vulcanisme"
kunnen veroorzaken. Dit vul-
canisme zou dan een continue stroom waterdeeltjes rond de maan kunnen
veroorzaken en de
Cassini moet nu heel zuivere metingen gaan doen bij de eerstkomende
ontmoeting.
Het
andere meetinstrument aan boord van de Cassini, de zogenaamde
Magnetometer, heeft
pas geleden ge-ioniseerde watermoleculen geregistreerd, die wellicht deel
zouden uitmaken
van de zeer dunne atmosfeer rond Enceladus. Echter de massa van Enceladus
is zo gering
dat de zwaartekracht niet voldoende kan zijn om de atmosfeer bij elkaar te
houden. Als er dan
tóch een atmosfeer zou zijn, dan moet deze door een andere oorzaak
ontstaan zijn, zoals dus
door "water vulcanisme".
Enceladus draait zijn rondjes om Saturnus op een gem. afstand van ca.
238.000 kilometer.
Zijn diameter bedraagt ca. 500 km. Laten
wij met spanning afwachten wat de komende ontmoeting op 14 juli gaat
opleveren. 09-03-2005:
De
tweede fly-by op 9 maart 2005: een atmosfeer voor Enceladus ! Op
9 maart 2005 werd voor de 2e keer op zeer korte afstand de maan Enceladus
gepasseerd en wel op een afstand van 500 kilometer!
Tijdens de metingen bij deze passage werd door de Cassini magnetometer
vastgesteld dat Enceladus een atmosfeer heeft. Bron van de atmosfeer kan
zijn: vulkanisme, geysers of gassen die ontsnappen aan het oppervlak van
de maan.
De observaties van de magnetometer toonden een verbuiging van het
magnetisch veld. Bovendien werden schommelingen gemeten in het magnetisch
veld van de maan. Deze schommelingen worden veroorzaakt als elektrisch
geladen deeltjes interactie hebben met het magnetisch veld doordat ze
erlangs komen. Deze interactie creëert typische schommelingen in het
magnetisch veld die typerend zijn voor het soort molecule dat dit
veroorzaakt. Deze schommelingen wijzen op geioniseerde waterdamp. Dit
is dus de 2e maan van Saturnus (na Titan) die een atmosfeer bezit. Al
sinds de passage van de Voyager werd verondersteld dat Enceladus
geologisch actief is en zelfs de bron is van de ijzige E-ring rond
Saturnus.
17-02-2005:
Op
17 februari 2005, net 1 dag na de fly-by van de Maan Titan werd op korte
afstand de maan Enceladus gepasseerd op een afstand van 1180 kilometer.
Voor het eerst in de geschiedenis werden zeer bijzondere foto's gemaakt
van het object met het meest reflecterende oppervlak van ons Zonnestelsel.
Sinds de Voyager in 1980 en 1981 deze maan ook al passeerde, maar dan op
veel grotere afstand, waren de wetenschappers al gefascineerd door het
verwrongen oppervlak van deze maan, maar ook door de zeer gladde vlakten,
waarvan enkele gewoon vrij waren van kraters het geen toch zeldzaam is
voor een hemellichaam dat al zo lang bestaat.
De Cassini heeft foto's gemaakt met een 10x betere resolutie en het blijkt
dat het ijzige oppervlak van Enceladus gelijkenis vertoont met de manen
Europa en Ganymedes, de twee belangrijke satellieten van Jupiter. Van deze
2 manen wordt verondersteld dat ze water-lagen bevatten ofwel
"oceanen", dus is het zeer interessant om te weten of dit bij
Enceladus ook het geval zou zijn.
 Deze,
met kleur bewerkte, foto laat enkele lineaire structuren zien die
blauw-achtig gekleurd zijn. Verschillende kleuren ijs kunnen zijn ontstaan
door een verschillende samenstelling of door verschillende groottes van de
ijskristallen. Dit kan weer zijn oorzaak hebben in een ander
vormingsmechanisme of door verschillende tijdperken waarin het ijs werd
gevormd. De
eerste metingen aan het oppervlak van deze maan toont aan dat het
oppervlak uit puur waterijs bestaat, zonder andere componenten. Ammoniak
of ammonia-verbindingen en ook kooldioxide werden wel verwacht, maar niet
gemeten.
Een
zeer reflecterend oppervlak Enceladus
is het object in ons Zonnestelsel met het sterkst reflecterende oppervlak.
Ruim 90% van het Zonlicht wordt gereflecteerd door het oppervlak. Mocht de
maan ijs-vulkanen bezitten, dan zou het hoge reflecterend vermogen worden
veroorzaakt door het continu "aanslibben" van ijsdeeltjes uit de
vulkanen. De
diameter van Enceladus bedraagt ca. 500 kilometer. Ondanks zijn kleine
afmetingen zorgt deze maan voor zeer grote fascinatie voor zijn oppervlak.
|