Korte historie en tabellen
Astrologische Artikelen door J. Ligteneigen
Een
in de astrologie steeds terugkerend thema is dat van de toepassing van de
Zomertijd. Als u een horoskoop wilt berekenen dan zult u vanuit de
geboortetijd de GMT (UTC) moeten berekenen, om van daaruit de standen van
de planeten te berekenen. U moet dan altijd rekening houden of er dan
zomertijd van toepassing was of niet.
In
Nederland is de zomertijd in 1977 opnieuw ingevoerd na een periode van
ruim 30 jaar. Ook van 1916 tot 1945 was de zomertijd van kracht in
bepaalde maanden.
Geschiedenis
Het
begrip zomertijd werd in 1784 al eens geopperd door Benjamin Franklin
(Amerikaans politicus en fysicus 1706-1790), maar dit kwam toen nog niet
over.
Pas
in 1907, toen ene William Willet, een Engelse aannemer in een pamflet
“Waste of Daylight” schreef : “Gedurende
de helft van het jaar schijnt de Zon al een paar uur als wij nog liggen te
slapen en gaat ze onder als we thuiskomen van ons werk”.
Zijn
ideeën werden eerst belachelijk gemaakt, echter na de Eerste Wereldoorlog
toen energie al een schaars artikel was geworden, werd Zomertijd min of
meer geruisloos ingevoerd in vele Europese landen en ook in Amerika, maar
dat is een verhaal apart.
Wat
is zomertijd?
Als
de zomertijd ingaat, worden de klokken 1 uur vooruit gezet. Meestal
gebeurt dit om 2 uur ‘s nachts. Op dat moment is het dan 3 uur geworden.
Het interessante is natuurlijk : tijden tussen 2.00 uur en 3.00 bestaan
dan niet meer!
Als
u dus een horoskoop moet berekenen voor iemand en u weet dat er zomertijd
van toepassing was, mag het eigenlijk niet gebeuren dat u een tijd
tegenkomt tussen 2.00 en 3.00 uur ‘s nachts. Uiteraard bedoel ik het ene
geval dat de geboorte plaatsvond in de nacht, waarop de zomertijd inging.
De kans daarop is niet zo groot, maar toch....
Als
u een tijd tussen 2.00 en 3.00 ziet, dan heeft men de klok op dat moment
niet vooruit gezet. U kunt er dan vanuit gaan dat de zomertijd al was
ingegaan, dus verschuift u de geboortetijd met 1 uur vooruit.
In het dagelijks leven merkt men het effect van zomertijd onmiddellijk.
‘s ochtends is het wat later licht (direct na het ingaan van de
zomertijd) en ‘s avonds merkt al direct dat het langer licht is.
Gaat de Zon normaal pas om 19.00 uur onder, dan zal die bij zomertijd 1
uur later ondergaan, dus om 20.00 uur en dat merken we direct. We zitten
weer wat langer in de tuin, maken nog even een wandeling, etc...
De hoogste temperaturen worden op elke dag pas tegen het einde van de
middag bereikt. Let u maar eens op.. tussen 16 en 17 uur is het vaak het
warmst.
Wanneer
gaat de zomertijd in?
Sinds
de herinvoer van de zomertijd in 1977, gaat deze altijd in op de laatste
zondagochtend van de maand maart
en eindigde altijd op de laatste
zondagochtend van de maand september.
Ingangstijd
stip : 2.00 uur. Op dat moment is het dus ineens 3.00 uur.
Einde
zomertijd : 3.00 uur. Op dat moment is het plotseling weer 2.00 uur.
Vanaf
1996 is onder invloed van de Europese regelgeving afgesproken dat de
meeste landen de zomertijd, zoals vanouds laten ingaan op de laatste
zondagochtend van maart, maar.... laten eindigen op de laatste
zondagochtend van de maand oktober!
Vrijwel
alle Europese landen volgen deze richtlijn.
Voor
dit jaar (2000) en 2001 is voorlopig nog vastgesteld dat de zomertijd
begint op de laatste zondag van maart en eindigt op de laatste zondag van
oktober. Wat
daarna gaat gebeuren is nu nog niet duidelijk.
Wintertijd
Wintertijd
bestaat niet! Het is weer zo’n typische kreet die ooit is geïntroduceerd
door iemand die wel een klokje had horen luiden, maar de klepel niet meer
kon vinden. We
kennen alleen zomertijd. Als de zomertijd is afgelopen, keren we weer
terug naar de standaardtijd.
De standaardtijd voor Nederland is sinds 1945 de Midden-Europese Tijd
(MET) en deze ligt standaard 1 uur later dan de tijd in Greenwich, die als
referentietijd geldt.
Wanneer het dus zomertijd is, loopt onze klok dus 2 uur voor op de
Greenwichtijd, dit is dus de
reden dat we 2 uur moeten aftrekken van de geboortetijd om de GMT te
verkrijgen. Hiermee worden dan de verdere berekeningen gemaakt.
Voor
de computerfreaks!
Heeft
u zich ooit wel eens afgevraagd hoe het kan dat wanneer u uw PC aanzet
‘s zondag ochtend nadat de zomertijd in is gegaan, de PC-klok meteen
goed staat? In
het register, het centrale hart van uw PC staat op de volgende locatie de
volgende informatie :
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CURRENTCONTROLSET\CONTROL\TIMEZONEINFORMATION
:
In
deze folder staat bij DaylightStart de code ’00 00 03 00 00 05 00 02 00
00”, enz.
De
eerste “03” geeft de 3e maand aan, dus maart. De “02” geeft de
tijd aan, wanneer de zomertijd ingaat, dus 02 uur.
Als
de zomertijd is afgelopen en de standaardtijd weer ingaat, vindt u bij
StandardStart het volgende : “ 00 00 0A
00 00 00 05 00 03 00 00”,
enz...
De
eerste “OA” is 10 in computertermen. A=10,
B=11, F=16.
De
“03” geeft de tijd aan, wanneer de zomertijd is afgelopen, dus om
03.00 uur.
Als
later de Europese richtlijnen worden aangepast, kunt u hier voor uw PC de
aanpassingen maken, maar voorzichtigheid is geboden. Werken in het
register van uw PC komt overeen met het uitvoeren van een open hart
operatie. Als
er iets fout gaat, kan het onherstelbare gevolgen hebben! U bent
gewaarschuwd. Misschien
dat Microsoft met een update komt voor het register, wie weet!
Tabellen
voor Nederland en België
Hieronder
volgen de zomertijdtabellen voor Nederland
en België vanaf de eerste zomertijd t/m 2001.
De
ingangsdatums zijn natuurlijk geen probleem, echter wel de
ingangstijdstippen. De tijd die daar staat aangegeven is de tijdsoort die
Nederland en België op dat moment kenden. Er zijn diverse tijdsoorten
geweest in onze landen. Deze zullen aan het eind van het artikel nog even
worden opgesomd.
Zomertijd
in België
Ook
in België kent men het verschijnsel zomertijd al een behoorlijke tijd. Vanaf
1918 werd in België de zomertijd ingevoerd en deze duurde t/m 1946,
waarna het ook hier stil werd tot 1977 toen een hervatting van de
zomertijd van
kracht
werd.
Op
soortgelijke wijze treft u de tabel aan met zomertijden in België. In de
laatste kolom is aangegeven welke tijdsoort op dat moment van toepassing
was.
De
zomertijden in België worden geregeld bij koninklijk besluit door de
minister
van binnenlandse zaken met inachtneming van de richtlijnen van het
Europese
Parlement en de Europese Unie. Ook hier is voor de periode na 2001 nog
geen Europese richtlijn bekend. Ook in België werd vanaf 1996 de
zomertijd ingesteld op de laatste zondag van maart t/m de laatste zondag
van oktober.
Tijdsoorten
in België en Nederland.
Om met België te
beginnen is het wellicht handig om nog even op te sommen welke
tijdafspraken er van kracht waren in een bepaalde periode.
1) Tot 1 mei 1892
gebruikte men in België de plaatselijke tijd, meestal die van
een grote stad in de buurt.
2) de wet van
28-4-1892 (met ingang van 1 mei 1892) bepaalde de GMT als wettelijke
tijd in België.
3) Sinds de eerste
wereldoorlog werd in bezet gebied als tijdsoort GMT+1 uur ingesteld.
In de andere (onbezette) gebieden werd alleen GMT gebruikt. Het
juiste ogenblik van uurverandering hing af van het oprukken of het
terugtrekken van het bezettingsleger. Als
algemene regel kan het volgende gesteld worden in bezette gebieden:
08-11-1914
??h GMT tot 30-04-1916 23h GMT: GMT+1uur
30-04-1916
23h GMT tot 30-09-1916 23h GMT: GMT+2uur
30-09-1916
23h GMT tot 16-04-1917 01h GMT: GMT+1uur
16-04-1917
01h GMT tot 17-09-1917 01h GMT: GMT+2uur
17-09-1917
01h GMT tot 15-04-1918 01h GMT: GMT+1uur
15-04-1918
01h GMT tot 16-09-1918 01h GMT: GMT+2uur
16-09-1918
01g GMT tot 11-11-1918 ??h GMT: GMT
4) Vanaf 25 februari
1940 02h GMT geldt GMT+1uur
5) Vanaf 1946 is per
koninklijk besluit de officiële wettelijke tijd bepaald op
GMT + 1 uur. (MET). Sommige
bronnen geven 1953 als de officiële wettelijke tijdregeling.
Tijdsoorten
in Nederland
1.
Aanvankelijk plaatselijke zonnetijd, die
dus voor elke plaats een andere is;
2.
Geleidelijk na 1832: plaatselijke
middelbare zonnetijd (in 1836 al 43 steden);
3.
Ca. 1858: Spoorwegen: middelbare tijd
Amsterdam;
4.
1 mei 1892: Spoorwegen en PTT:
Greenwichtijd;
5.
1 mei 1909: AT = Amsterdamse Tijd = GMT +
0h.19m.32,13s;
6.
1 juli 1937: LT = Loenense Tijd = GMT +
0h.20m.00s;
7.
17 mei 1940: M.E.T. = Midden Europese Tijd
= GMT + 1h.00m.00s;
8.
1958 : M.E.T. = Midden Europese Tijd = UTC
+ 60 min.
Het begrip UTC is
reeds ter sprake gekomen in aflevering nr. 6 van de serie Astrologische
Astronomie, Sagittarius Nr.1, Januari 2000.
Duitsland
In Duitsland kende
men uiteraard ook de zomertijd. Vanaf 30 april 1916 werd voor
het eerst de zomertijd ingevoerd tot 16 sept. 1918, waarna het stil werd
tot 1 april 1940 toen de zomertijd weer werd ingevoerd tot 2 oktober 1949.
In een bepaalde periode was het
zelfs dubbele zomertijd, waarin de klok dus
3 uur voorliep opde GMT! Vanaf 1950
tot 1980 kende Duitsland geen zomertijd meer.
Waar vele landen in
1977 begonnen met het herinvoeren van de zomertijd, ging
Duitsland pas op 6 april 1980 weer over op de zomertijd. De
tabel voor de zomertijden in Duitsland vindt u hierna.
Informatiebronnen
voor tijdsoorten
Een moeilijk punt is
altijd al geweest om betrouwbare bronnen te vinden als het gaat om
nauwkeurige datums en tijden van tijdsoorten in diverse landen.
In het
tabellenboekje dat in 1981 uitkwam, refereerde ik aan de literatuur van H.
Cosman, D.C. Doane, E. Koppenstädter, M.S. Metz, J.J. Mieremet en K.H.
Tan.
Een uitgave die
tegenwoordig nog steeds in de astrologische boekhandel is te verkrijgen,
is het boek "Time Changes in the World" van Doris Chase
Doane.
Een aparte uitgave voor de tijdafspraken in America, Canada en Mexico is
eveneens verkrijgbaar. Deze gegevens zijn erg nauwkeurig en kan ik
iedereen aanbevelen.
Bronvermelding:
1.
Doris Chase Doane, "Time Changes In The World", 1977;
2.
Herman Wessels - K.N.M.I., Wettelijke tijd in Nederland", jan.2000;
3.
www.astro.oma.be/general/info/nli001.html over tijdsoorten in België;
4.
www.ptb.de/deutsch/org/4/43/432/soma.htm over zomertijd in Duitsland.
______________________________________________
Pagina voor het laatst bewerkt op / Page maintained on: 31/12/2015